Circulaire economie staat de laatste tijd in België hoog op de politieke agenda, zowel op federaal niveau als in de 3 gewesten. In maart 2016 publiceerde de Vlaamse overheid haar visie 2050, een langetermijnstrategie voor Vlaanderen. Het Vlaanderen waar de overheid naartoe wil werken is “een sterk, sociaal, open, veerkrachtig en internationaal Vlaanderen dat welvaart en welzijn creëert op een slimme, innovatieve en duurzame manier en waarin iedereen meetelt”.
Om de doelstellingen van Visie 2050 te laten slagen, werkt de Vlaamse Regering aan zeven transitieprioriteiten die de noodzakelijke veranderingen sneller moeten mogelijk maken. De circulaire economie is één van deze zeven prioriteiten, zo blijkt uit de Startverklaring van Vlaanderen Circulair.
Vanuit de OVAM zal Vlaanderen Circulair de omslag naar de circulaire economie aanwakkeren. Ministers Muyters en Schauvliege zijn samen de voogdijministers voor de circulaire economie. Ook de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) lanceerde in mei 2017 een startnota onder de titel:
De transitie naar een circulaire economie – Hoe deze versnellen en de opportuniteiten benutten?
Samenvatting
DE 9 R-EN VAN CIRCULAIRE ECONOMIE
De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd. De circulaire economie is veel meer dan recyclage. Onderstaand schema geeft een mooi overzicht van de basisprincipes en -begrippen van circulaire economie.
Bij hergebruik van technische materialen hanteren sommigen de 9 R-en theorie: Refuse, Reduce, Reuse, Repair, Refurbish, Remanufacture, Repurpose, Recycle, Recover.
Van eigendom naar gebruik
Is eigenaar zijn nog steeds de beste optie? Onze economie evolueert meer en meer van een eigendomseconomie naar een gebruikseconomie. Toegang en gebruik worden belangrijker dan bezit. Dit is ondermeer het gevolg van de digitale transformatie, de snelle technologische en industriële evoluties doorgevoerd door hardware producenten, de circulaire economie met een andere kijk op duurzaamheid.
In een circulaire economie primeert gebruik en functionaliteit van een product boven het bezit ervan. Waarom deze benadering de circulaire economie vooruit kan helpen, wordt in onderstaand filmpje toegelicht door Ellen MacArthur.
Bron: BBC - Ellen MacArthur: Why the end of ownership would help the planet
Leasemaatschappijen kunnen met name een rol spelen op het vlak van ‘optimal use’ en ‘value recovery’ – zoals weergegeven in onderstaande grafiek gepubliceerd in “Empower financial decision making in a circular economy”.
Bron: Circular business models on the Value Hill (Achterberg, Hinfelaar and Bocken 2016)
Hergebruik dankzij innovatieve as-a-service business modellen
Nieuwe verdienmodellen spelen een belangrijke rol bij de overstap naar een circulaire economie. Denken we daarbij aan product-dienstcombinaties en deelplatformen; het leveren van diensten in plaats van producten (as-a-service business modellen); het tijdelijk gebruiken van devices (pay-as-you-use modellen). Iemand moet natuurlijk wel eigenaar zijn.
De leasemaatschappij zal de rol van eigenaar op zich nemen. Het tijdelijk gebruiken en vervolgens teruggeven impliceert een aantal uitdagingen voor de klassieke financieringsmodellen zoals lease. Bij een klassiek lease verhaal betaalt één klant periodiek gedurende de volledige looptijd van het contract. In een pay-per-use model met tijdelijk gebruik zullen er meerdere partijen zijn die op uiteenlopende momenten betalen voor het gebruik.
Tweede leven en verantwoorde recycling
In het geval van een operationele lease is de financiële partner eigenaar van het gehuurde materiaal. Hij zal ook instaan voor de terugname aan het einde van de levensduur van de gehuurde assets of zelfs tijdens de contractduur. De financiële partner zorgt voor een optimaal verder gebruik van het materiaal door verder te verhuren aan één of meerdere andere gebruikers of door het materiaal op de markt te verkopen.
Enkel als er geen tweede leven mogelijk is, zal hij de goederen uit gebruik nemen. Dan zorgt hij voor milieuvriendelijke, verantwoorde recyclage. De leasemaatschappij heeft er alle belang bij een goed verloop van dit proces.
Ze wil immers de door haar ingenomen restwaarde goedmaken. In het geval van recycling wordt gewerkt met een netwerk van gekwalificeerde brokers, die het materiaal verantwoord afvoeren of een 2e leven bezorgen.
De circulaire economie biedt talrijke innovatiekansen. Laten we die samen grijpen en op die manier de economie vooruit stuwen. Laten we als leasemaatschappijen ons maatschappelijk steentje bijdragen en als ‘facilitator’ optreden voor een versnelde introductie van de circulaire economie. The future is now!
Werkt u in B2B en bent u geboeid door dit onderwerp?
Lees onze blog over ons dubbel engagement om de circulaire economie actief te ondersteunnen en te boosten.
Wij delen graag onze praktijkervaringen inzake innovatie, co-creatie, lease en circulaire economie. Contacteer ons.
In die blog leest u meer over onze praktijktoepassingen van circulaire verdienmodellen.